Перевод: c черкесского на русский

с русского на черкесский

МафIэм хэхуэн

  • 1 мафIэ

    1. огонь
    / Зыгуэр зыс лыгъей.
    МафIэ гуащIэ. МафIэр ужьыхыжын.
    * МафIэ щIынкIэ Iэзэр унагъуэ зэгъэзэгъщ. (погов.)
    2. переносное горячий, пылкий (о человеке, лошади)
    / Хъыжьэ, пхъашэ.
    * - Мыр сыту шу мафIэ! - жаIэу цIыхухэр мэкIий. Нарт.
    Банэ мафIэр къыIурихын = мафIэр къыIурихын.
    Жыхьэнмэ мафIэ см. жыхьэнмэ.
    Жьэ мафIэ см. жьэ.
    МафIэ едзын ввергнуть кого-л. в неприятность, тревогу.
    МафIэ ещIылIэн = мафIэ едзын.
    МафIэ зэщIэгъэнауэ = мафIэ зэщIэнауэ.
    МафIэ (зэ)щIэгъэстын обострять что-л., подливать масло в огонь.
    * Абы {пщащэм} мафIэр щIигъэст зэпытурэ укъришэкIынщ. КI. Т.
    МафIэ зэщIэнауэ энергично. МафIэ зэщIэнауэ мэлажьэ.
    МафIэ ищIэн затопить печь, развести огонь в печи.
    МафIэ къридзын 1) схватить лихорадку. 2) см. мафIэ едзын.
    МафIэ къыщIэнэн 1) гореть( от высокой температуры)2)черезмерно суетиться.
    МафIэ лыгъейуэ (гуащIэн) быть не в меру пылким, горячим.
    * Сосрыкъуэ и Тхъуэжьейр мафIэ лыгъейуэ гуащIэт. фольк.
    МафIэ щIэгъэуэн слегка опалить, обжечь что-л.
    МафIэ щIэдзэн = мафIэ едзын.
    * - Хъунщ иджы, КIуринэ, - жиIащ абы. - Уэ си гум мафIэ щIэбдзащ. Iуащхь.
    МафIэ щIэщIэн = мафIэ едзын.
    МафIэ щIын развести огонь, костёр.
    МафIэ яшха хуэдэ с отчаянностью обреченных (букв. словно съели огонь).
    * ЛIыжьым жиIэр дауи, нэхъ пэжт, абрэдж къомыр мафIэ яшха хуэдэ, къэубыдыгъуейт, псэууэ зыми зыкъыуигъэубыдынутэкъым. КI. А.
    МафIэм зегъэун греться у огня.
    * Дон лIыжь цIыкIум дакъэжь мафIэм зригъэут. фольк.
    МафIэм ису как в огне.
    * ЛIыжьхэм ядэкIуэта иужькIэ езы Шэджэмокъуэм къигъэзэжащ, нэхъри къызыщIэплъарэ мафIэм ису. Т. Хь.
    МафIэм исын пропасть, пойти прахом.
    МафIэм къуацэкIэ хэуэн раздувать ссору.
    МафIэм хэдзэн = мафIэ едзын.
    МафIэм хэхуэн попасть в переплёт.
    МафIэм хисхьэн = мафIэм исын.
    МафIэр къыIурихын метать искры.
    * Сыту пIэрэ зыхуейр жысIэри сабгъэдыхьащ, сабгъэдыхьэмэ, - председателым, кIуэаракъэ, мафIэр къыIурех. Iуащхь.
    МафIэр нэм къыщIихын гореть ненавистью ( о глазах).
    * Бэрокъуэ Адэлбий къэгубжьауэ и нэм мафIэр къыщIихырт. Т. Хь.
    МафIэхьэ укъэкIуа? за огнём что ли пришел? (говорят человеку, который сильно спешит).
    мафIэ бзий пламя
    / Пкъыгъуэр щискIэ къыхиху, нуру блэр.
    * {Джэмыдэжьым} и пэ гъуанитIым къриху мафIэ бзийм гъуэгу напщIэхэр илыгъуэрт. Нарт.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > мафIэ

  • 2 пэрыхуэн

    I (пэрехуэ) перех. гл. 1. подогнать кого-что-л. к кому-чему-л.
    / Ипэм игъэхьэн, Iухуэн.
    2. заставить кого-л. приступить к чему-л.
    / ЗалымыгъэкIэ егъэувэлIэн.
    Лэжьыгъэм пэрыхуэн. Iуэхум пэрыхуэн.
    3. вонзить что-л. передним концом во что-л.
    / И щхьэмкIэ е ипэмкIэ щыхэIун.
    Дзасэр мафIэм пэрыхуэн.
    II (пэрохуэ) неперех. гл. упав, оказаться в чем-л., перед чем-л.
    / Зыгуэрым хэхуэн, хэукIуриен.
    * ЩIалэ цIыкIур Сэтэней и куэщIым къыщрагъахуэм, апхуэдизкIэ ар хьэлъэти хуэмыубыду, Сэтэней и бостеикIэр зэпхитхъри мафIэм пэрыхуащ. Нарт.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > пэрыхуэн

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»